Hem masaüstü hem dizüstü bilgisayarlar, donanım bileşenleri güçlendiği takdirde yüksek düzeyde elektrik sarf etmeye başlar. Geçmiş yıllara kıyasla yarı iletken teknolojileri gelişmekte ve üretim mimarileri nanometre seviyesinin de altına doğru ilerlemektedir. Ancak özellikle işlemci, ekran kartı gibi transistör sayısı milyarları bulan donanımlar, yük altına girdiğinde kayda değer bir elektrik tüketimi gerçekleştirir. Bu birimlere mekanik diskler, taşınabilir diskler, monitörler ve pek önemsenmese de bilgisayarlara bağlı olan hoparlör gibi unsurlar da eklendiğinde ev ya da iş yerlerindeki kabarık elektrik faturalarının sorumlularından biri bilgisayarlar hâline gelir.
Peki, bilgisayar elektrik tasarrufu sürecine dahil edilebilir mi? Hangi adımları takip ederek bilgisayar güç tüketimi azaltılabilir? Yani bilgisayarın elektrik tüketimini azaltmanın yolları nelerdir? Bu soruların yanıtlarına geçmeden önce bir bilgisayarın ne kadar elektrik harcadığını bilmekte yarar var.
Bilgisayar ne kadar elektrik harcıyor?
Edindiğiniz hazır masaüstü bilgisayarlar, parçalarını kendiniz satın alıp topladığınız toplama masaüstü bilgisayarlar ve dizüstü bilgisayarlar, donanım konfigürasyonuna bağlı olarak farklı seviyelerde enerji tüketir. Kullanıcılar, zaman zaman bilgisayarlarında bulunan güç kaynaklarındaki (PSU) Watt cinsinden değeri, doğrudan doğruya bilgisayarlarının harcadığı yanılgısına kapılabilir. Ancak bilgisayarlar, uç donanım bileşenleri kullanılmadığı sürece, tahminlerin çok altında bir elektrik tüketiminde bulunur. Masaüstü veya dizüstü bilgisayarınızın etkin çalışma esnasında ne kadar elektrik tükettiğini genel hatlarıyla tespit etmek için Wattmetre olarak adlandırılan cihazlardan satın alabilirsiniz. Böylece bilgisayarınızın boştayken ya da oyun, multimedya takibi, render gibi süreçlerde hangi oranda elektrik harcadığını tespit edebilirsiniz.
Bilgisayarda enerji tasarrufu sağlamak için adım atmadan önce bilgisayar parçalarından hangilerinin çok elektrik harcadığını öğrenmek gerekir. Eğer sahip olduğunuz bilgisayar, oyunculara yönelik üretilen, üst segment işlemci ve ekran kartlarıyla donatılan bir modelse sistemde en fazla enerji çeken birimler, işlemci ve ekran kartı olur. Özellikle masaüstü bilgisayarlardaki modern ekran kartları, iki adet altı veya sekiz pin’lik güç girişine ihtiyaç duyar. Seçtiğiniz modele bağlı olarak ekran kartı, 300 Watt’ın üzerinde enerji tüketebilir. İşlemcilerde de benzer bir durum gözlemlenir. Gücünü anakart üzerinden alan işlemcilerin 8 çekirdek ve 16 iş parçacıklı güncel sürümleri 125 Watt, daha yüksek performanslı çözümler ise 250 Watt’a kadar güç harcayabilir. Bu donanımlara bellek (RAM), depolama (mekanik disk ve SSD), soğutucular ve diğer bileşenler eklendiğinde üst uç bir oyuncu bilgisayarının enerji tüketimi, yük altındayken 600 Watt’ı geçebilir. Kullandığınız bilgisayar, daha sade teknik özelliklere sahipse veya taşınabilir bilgisayar ise bu tüketim değerleri oldukça azalabilir ve 300 Watt civarında seyredebilir.
Bilgisayar elektrik tasarrufu yöntemleri
Evinizde veya iş yerinizde kullandığınız bilgisayarların, yüksek enerji sarf ettiğinden şüpheleniyorsanız ve bilgisayar kaynaklı elektrik giderlerinizi asgari seviyeye indirmeyi hedefliyorsanız aşağıdaki enerji tasarrufu yöntemlerini dikkate almanız yerinde olur:
- İşletim sisteminin mimarisinden bağımsız olarak güç seçenekleri aracılığıyla bilgisayarınızın enerji tüketimini, donanım bazında azaltabilirsiniz. Örneğin, bilgisayarınızı kullanmadığınız anlarda disklerin, monitörün ve diğer başka birimlerin kapanmasını sağlayabilir, enerji tasarrufu modlarıyla bilgisayarınızdaki işlemcinin saat frekansını düşürebilirsiniz.
- Güçlü bir işlemci ve ekran kartınız varsa her iki birim de üzerlerine düşen yük doğrultusunda etkinlik gösterir ve elektrik harcar. Amacınız, maksimum enerji tasarrufuysa anakartınızdaki BIOS aracılığıyla işlemcinizin frekans değerlerini elle azaltabilir, aynı şekilde voltaj değerlerini de düşürebilirsiniz. Bu işlemin bir benzerini, yüksek performanslı ekran kartınıza da uygulayarak ilgili birimlerin, yük altında olsalar dahi biraz daha düşük performans göstererek tasarruflu çalışmalarını mümkün kılabilirsiniz.
- Monitörünüz veya laptop ekranınız HDR destekliyor ise bu görüntü birimlerinin parlaklık seviyesini azaltabilirsiniz. Ayrıca işletim sisteminde ve sıklıkla kullandığınız uygulamalarda gece modu gibi unsurları etkinleştirerek monitörlerdeki LED aydınlatmaların daha düşük enerji harcamalarını sağlayabilirsiniz.
- Profesyonel olarak müzik ve video prodüksiyonuyla uğraşıyor, bilgisayarınıza bağlı stüdyo monitör hoparlörleriyle zaman geçirmeniz gerekiyor ise özellikle AB sınıfı amfiye sahip monitör hoparlörlerini kullanmadığınız anlarda kapatarak ciddi bir enerji tasarrufu elde edebilirsiniz. Henüz bu tip bir ürün edinmediyseniz D sınıfı amfili, daha düşük güç tüketimli hoparlörleri tercih edebilirsiniz.
- Tüm bunlara ek olarak, bilgisayarınız eski nesil donanım bileşenlerinden oluşuyorsa güncel üretim süreçleriyle geliştirilen ve enerji tüketimi konusunda daha hassas olan donanımları alabilir, bilgisayar enerji tasarrufu konusunda önemli bir adım atabilirsiniz
Add Comment